بازطراحی مسیر جست‌وجو در بازار

روزانه از هر ۱۰ کاربری که وارد اپلیکیشن بازار می‌شوند، تقریبا ۶ کاربر از طریق جست‌وجو، محتوای مورد نظر خود را پیدا می‌کنند. همین امر، بخش جست‌وجو را تبدیل به یکی از مهم‌ترین بخش‌های بازار کرده است.

در گذشته طراحی مسیر جست‌وجوی بازار با توجه به نیازها و رفتار کاربران در محتوای بازی‌ها و برنامه‌ها انجام شده بود. یعنی نسخه قبلی را برای برطرف کردن نیاز پیدا کردن بازی یا برنامه طراحی کرده بودیم. بعد از اضافه شدن محتوای ویدیویی باید بررسی می‌کردیم فلوی جست‌وجو نیاز به تغییر دارد یا خیر.

طرح مسئله: آیا نیاز به تغییر داشتیم؟

در نسخهٔ قبلی، وقتی کاربر جست‌وجو می‌کرد، به تناسب عبارت (کوئری) جست‌وجو شده، نتایجی از بین بازی و برنامه به او نشان می‌دادیم. با اضافه شدن ویدیو، با کمترین تغییر ممکن ردیفی به هر نتیجهٔ جست‌وجو اضافه کردیم که در آن ویدیوهایی را نمایش می‌دادیم که تشخیص داده شده به عبارت جست‌وجو شده نزدیک هستند.

این راه حل دو مسئلهٔ جدی داشت:

۱) استفاده از فضای زیاد برای برطرف کردن نیاز ۱٪ کاربرها

با بررسی‌ داده‌های جست‌وجو، متوجه شدیم که ۱٪ از کاربران وارد صفحهٔ پیشنهادات مربوط به ویدیو می‌شدند. یعنی فقط ۱٪ جست‌وجوها منجر به تپ روی محتوای ویدیویی نمایش داده شده در جست‌وجو می‌شد. این به آن معنا بود که نمایش این ردیف به این شکل کار درستی نبوده و درصد زیادی از کاربرها برای پیدا کردن محتوای مورد نظر باید زمان بیشتری صرف می‌کردند.

۲) عبارت‌های مشابه در محتواهای متفاوت

نمایش بدون تفکیک دو محتوا از جنس‌های متفاوت به کاربر، مشکلاتی به وجود می‌آورد. فرض کنید کاربر عبارت «بازی» را جست‌وجو می‌کند، چطور تشخیص بدهیم که کاربر به دنبال فیلمی است که در عنوان آن واژهٔ «بازی» وجود دارد، یا عبارت «بازی» را به بهانهٔ رسیدن به لیستی از بازی‌های داخل بازار جست‌وجو کرده؟

برای مثالی دیگر می‌توان به عبارت «شهرزاد» اشاره کرد. با این عبارت در بازار، هم محتوای بازی داریم هم محتوای ویدیویی.

راه حل

در طراحی قبلی، راه رسیدن به جست‌وجو از bottom navigation و در کنار گزینه‌های برنامه، بازی و ویدیو بود. برای بهبود مشکلات بالا، کانال‌های جست‌وجوی محتوا را از هم تفکیک کردیم تا برای کاربر مشخص باشد که در کدام فضای محتوایی جست‌وجو می‌کند.

در مسیر حذف جست‌وجو از bottom navigation و تغییر مکان برای جست‌وجو به ۳ مشکل برخوردیم که برخی از این مشکلات قبل از پیاده‌سازی در محصول و با تست‌های کاربردپذیری و برخی بعد از پیاده‌سازی و مشاهدهٔ رفتار کاربر بدست آمد که برای هر کدام راه حلی ارائه کردیم:

۱) دسترسی فقط از صفحهٔ اول

بعد از حذف دسترسی به صفحهٔ جست‌و‌جو از bottom navigation، کاربر در همهٔ صفحه‌ها به جست‌وجو دسترسی نداشت و برای هر بار جست‌وجو، می‌بایست به صفحهٔ اول برمی‌گشت؛ در حالی که در طراحی قبلی کاربر از هر صفحه‌ای که اراده می‌کرد می‌توانست وارد فرآیند جست‌وجو شود. به این ترتیب، جست‌وجو به هر صفحه‌ای که این ویژگی را نیاز داشت اضافه شد. برای مثال در صفحه‌های جزئیات برنامه یا ویدیو، در لیست‌ها و در صفحه‌های دسته‌بندی، که ممکن بود کاربر بخواهد جست‌وجویی انجام دهد، دکمهٔ جست‌وجو اضافه شد.

۲) جست‌وجوی ویدیو در تب بازی و برنامه و یا برعکس

بر اساس داده و مطالعات کاربرپژوهی متوجه شدیم که کاربران به اشتباه، عبارت خود را در بخش محتوایی نامربوط جست‌وجو می‌کنند. در قسمت ویدیو، به دنبال بازی می‌گردند و یا در قسمت ویدیو به دنبال بازی و برنامه. مثلا فرض کنید کاربری بازی Clash of Clans را می‌خواهد اما به اشتباه آن را در تبِ ویدیو جست‌وجو می‌کند. پس نتیجه‌ای از این جست‌وجو حاصل نمی‌شود و کاربر فکر می‌کند بازار این محتوا را ندارد. راه‌حل پیشنهادی، طراحی زیر بود که در نسخه‌های اخیر بازار اضافه شد و در آن کاربر می‌تواند با تغییر تب، در محتوای مدنظرش جست‌وجو کند. این راه حل را با تست کاربردپذیری پیش از پیاده‌سازی بررسی کردیم و مشکل مدنظر بهبود پیدا کرده بود.

۳) عملکرد دکمهٔ بازگشت بر اساس مسیر طی شده یا معماری اطلاعات اپلیکیشن؟

بیایید با هم به این سؤال پاسخ دهیم:

فرض کنید کاربر یک عبارت را جست‌وجو می‌کند اما چون نتایج یافته شده چیزی نیست که می‌خواهد، هیچ‌ کدام از نتایج را لمس نمی‌کند. برای رسیدن به محتوای مورد نظر عبارت دیگری جست‌وجو کرده و باز هیچ‌ کدام از نتایج را لمس نمی‌کند. ممکن است این کار را بارها بدون وارد شدن به صفحهٔ جزئیات نتایج نمایش داده شده ادامه دهد. اکنون بعد از لمس دکمهٔ بازگشت، باید به کدام صفحه بازگردد؟

وقتی کاربر چندین جست‌وجوی پشت سر هم انجام داده و به نتیجهٔ مطلوب نرسیده، بهتر است با زدن دکمهٔ بازگشت، به صفحه‌ای برگردد که جست‌وجو را از آن آغاز کرده بود، علاوه‌براین، نتیجهٔ کاربرپژوهی این موضوع را برای ما روشن‌ کرد که کاربران انتظار داشتند هنگام زدن دکمهٔ بازگشت، به صفحهٔ اصلی برنامه، بازی یا ویدیو برسند و زمانی که این اتفاق نمی‌افتاد، یا به طور مکرر دکمهٔ بازگشت را لمس می‌کردند یا برنامه را می‌بستند و دوباره باز می‌کردند. این یعنی کاربر بعد از دیدن نتایج و تصمیم برای بازگشت، نیازی به دیدنِ صفحه‌ای که در آن عبارت را تایپ کرده نداشته.

پس تصمیم گرفتیم به منظور دسترسی سریع کاربر به صفحه های اصلی، جست‌وجوهایی که به صفحهٔ جزئیات نمی‌رسند و صفحاتی که کاربر در آن عبارت‌ها را جست‌وجو می‌کند در فرآیند بازگشت نشان داده نشوند. در حالی‌که در طراحی قبلی، دکمهٔ بازگشت، صفحات را تک به تک عقب می‌برد.

به این شکل فرایند جست‌و‌جو، طی چند iteration متناسب با محتواهای داخل اپلیکیشن بازطراحی شد.

روزانه چندین میلیون کاربر از جست‌وجوی بازار استفاده می‌کنند و هر تغییر کوچک و بزرگ چالش‌های زیادی دارد، ما سعی می‌کنیم با طراحی iterative هم ویژگی‌های جدیدی به بازار اضافه کنیم و هم مشکلات موجود را برطرف کنیم. اگر علاوه بر طراحی بصری محصولات دیجیتال، حل مسئله برایتان جذاب است و دوست دارید با این مسائل درگیر شوید، حتما از اینجا، موقعیت‌های شغلی بازار را مشاهده کنید و اگر علاقه‌مند هستید ، رزومه و پورتفولیوی خودتان را برای طراحی/پژوهش تجربهٔ کاربر ارسال کنید.